Vakantie, afpersing en ducttape

Om te bginnen: Gelukkig nieuwjaar allemaal! Ik ben weer terug op mn plekje, mijn laptop is niet gestolen en wonder boven in bezit van wonder stroom en internet. Geweldig!

Afgelopen drie weken heb ik vooral heel weinig gedaan. De eerste week met mijn 5 teamgenoten op Thunduzi Beach gekampeerd, vervolgens met mn tentje naar eco-lodge Lukwe in de bergen bij Livingstonia waar ik kerst doorgebracht heb en tot slot met een stel Amerikaanse vrienden terug naar het meer, naar eco lodge Butterfly in Nkhata bay waar we huisjes met terassen aan het meer hadden. 3 weken luieren, slapen, zwemmen, hiken, muziek maken en snorkelen. En nu weer terug in mijn eigen huis in Nsanje. Morgen begint het werk weer. Nou ja begint... Ons budget is nu al 3 maanden te laat en ik ben blut. Dus ik ga maar gewoon mn gezicht op kantoor laten zien. De laatste maand werken, waarna begin februari onze vervangers aankomen. Zij zullen begin februari hun Malawi training krijgen, waarna ze naar hun placements gaan. De meeste van mijn collega’s vertrekken dan, terwijl ik dan nog een maandje blijf om ze op weg te helpen. En daarna zit het er ook voor mij op en is het tijd om terug te komen naar Nederland.

Het regenseizoen is eindelijk begonnen, 1,5 maand later dan normaal. Het begon eigenlijk de nacht voor ik op vakantie ging. Midden in de nacht wakker gemaakt worden door bliksem zo heftig dat ik dacht een stroboscoop licht zag en de ene donderslag niet van de andere kon onderscheiden. En regen. Heel veel regen. Vrij vlot kwam ik tot de conclusie dat de poging van mn huisbaas om mijn dak waterproof te maken met ducttape niet gelukt is. Het regende namelijk ook op mij. Terwijl ik toch echt prinsheerlijk in mijn bedje lag. Oeps. De rest van de nacht doorgebracht met het zo verschuiven van mijn meubels dat ze niet nat werden en het strategisch plaatsen van potten en pannen. Uiteindelijk opgekruld rond een handdoek en een pan om het water op te vangen maar weer proberen te slapen. Kendal, die bij mij sliep die nacht, heeft wonder boven wonder weinig van de storm mee gekregen. Hoe ze het doet weet ik niet. Mar ze is er grotendeels doorheen geslapen. De volgende morgen om 5 uur op, mijn bed versleept naar de enige niet lekkende hoek in mijn slaapkamer, de elektriciteitsdraden uit de gevaren zone gehaald en in de minubus naar Blantyre gestapt. Mijn vakantie was begonnen! De rit naar Blantyre was hel. Door de regen van de nacht was de dirtroad deels overstroomd en deels weggespoeld. Wonder boven wonder heeft mijn minibusje in 8 uur Blantyre gehaald, maar onderweg heb ik veel vastgelopen wagens en trucks gezien. En dit was nog maar 1 nachtje regen... De laatste maanden zal mijn reistijd naar Blantyre een stuk langer zijn. De 4 uur die ik in het droge seizoen wel eens haalde kan ik vanaf nu vergeten. Gelukkig heeft de regen ook een voordeel. Het droge, dorre Malawi van een maand geleden is in no time in een prachtige groene oase veranderd. Malawi op zijn mooist.

In het noorden was duidelijk te merken dat de Malawianen daar meer gewend zijn aan blanken. Er werd veel en veel minder gestaard, meer Malawianen spreken Engels en je wordt een stuk minder lastig gevallen. Zelfs door de kinderen. Hiertegenover is de sfeer wel een stuk anders. Doordat er meer toeristen zijn in dit gebied probeerden de Malawianen je een stuk vaker op te lichten, iets wat ik niet gewend was. Afpersen van blanken is iets wat hier vaker lijkt te gebeuren. Of ik had gewoon pech dat kan ook natuurlijk. Een keer ben ik toch wel aardig bang geworden. Ik reisde met 3 Amerikaanse vrienden terug van Lukwe lodge naar Nkhata bay. In de bergen van Libvingstonia is geen openbaar vervoer en dus reden we, tegen betaling, mee achterin de pick-up van een van de locals, Mike. Ondanks ons telefoontje van de dag ervoor dat we een lift wilden had Mike zijn pick-up al helemaal vol geladen met spullen en mensen. We konden ons er net in persen, maar het was enigzins met gevaar voor eigen leven en hoogst oncomfortable. Ik zat met 1 been in en 1 been buiten de pick-up en moest goed op letten om niet bij 1 van de 22 haarspeld bochten eruit te vallen. Al snel waren we het alle vier met elkaar eens. Wij gaan zo niet mee naar Mzuzu, een tocht van in totaal 2,5 uur. We zouden meeliften tot de grote weg en daar uitstappen en wel een minibus nemen. Maar helaas was Mike het daar niet mee eens. Hij bleef beweren dat hij mensen achtergelaten had om ons mee te nemen (niet waar) en dat wij hem gezegd hadden met hem mee te gaan naar Mzuzu (ook niet waar). Een grote rel begon, want twee van onze tassen lagen nog op het dak en Mike weigerde ze te geven zonder dat wij en voor de volledige rit naar Mzuzu zouden betalen en extra voor de bagage. Iets dat wij pertinent weigerden. Het geld is niet echt het probleem, omgerekend ging het om 5 Euro p.p. Maar als wij het er ons makkelijk af zouden maken en het geld zouden betalen, zou hij het met de volgende blanken ook gewoon doen. Het werkt immers, hij kreeg extra geld door de afpersing.

Het liep uit op een behoorlijke discussie en tot onze grote schrik nam geen van de Malawianen het voor ons op. Een van de mannen die zich neutraal durfde op te stellen en insprong als tolk legde uit waarom. Mike was een van de weinige met een auto. De dorpelingen waren van hem afhankelijk voor transport en aanvoer van goederen. Niemand zal hem ooit een strobreed in de weg durven te leggen. Wij wilden de politie erbij halen maar ook dat werd afgeraden. Mike betaalde regelmatig smeergeld aan ze en deed vriendendienstjes voor de lokale politie. Zij zouden nooit iets tegen Mike doen. In tegendeel, ze zouden ons verder afpersen omdat we blank en dus rijk waren. Echt je voelt je zo machteloos op zo’n moment.

Sta je dan, geen bagage, een menigte dorpelingen die in het beste geval neutraal waren, maar meestal openlijk tegen ons en soms zelfs agressief werd en geen hulp van politie. Na 2 uur praten (en koppig de auto blijven blokkeren zodat hij niet weg kon rijden) hebben we voor de helft van het geld wat hij in het begin eiste onze bagage terug kunnen krijgen. Mijn eerste ervaring met afpersing en het was absoluut geen leuke. Maar gelukkig wel met een sisser afgelopen en nog dezelfde dag kwamen we in Mzuzu aan.

De laatste tijd merk ik dat dit soort afpersingen en pogingen tot diefstal steeds vaker voorkomen. Waarschijnlijk is de tijd van het jaar hier grotendeels schuldig aan. De oude oogsten zijn op en de nieuwe oogst staat nog in het veld. De velden en huizen van de boeren in de moerassen zijn overstroomd en deze hebben hun toevlucht gezocht in de handelscentra en boma’s. Armoede en honger heersen.

Zo kwam ik gisteren in aanraking met een stelende conducteur van een minibus. Omdat Blantyre-Nsanje een aardige afstand is gebeurt het vaak dat je onderweg van bus moet wisselen. Busjes die halfvol zijn en hun bus niet gevuld krijgen wisselen dan klanten uit zodat de ander weer terug kan met nieuwe klanten. Je betaald het volledige bedrag aan conducteur van bus 1 en als het gebeurt dat je moet overstappen regelen de conducteurs de betaling onderling. Ook gister was dit het geval. Alleen nu nam conducteur 2 het geld aan en reed weg voor ik in de bus zat. Gelukkig stond er een derde busje dat naar Nsanje ging en deze conducteur bood aan dat ik mee kon rijden en dat als we de stelende minibus tegen kwamen ze het wel onderling zouden regelen. 50 km voor Nsanje haalden we het busje dan ook in, maar de conducteur weigerde het geld te overhandigen. Zoveel gebeurt er niet in deze dorpen en natuurlijk kwam iedereen zich er al snel mee bemoeien. Gelukkig voor mij waren deze dorpelingen niet zo bang en kozen ze mijn kant en na enig geruzie en geschreeuwd ging de conducteur overstag en gaf het geld terug.

Het zijn kleine akkefietjes, maar ze gebeuren nu aan de lopende band. Dagelijks staan Malawianen voor mijn deur om te vragen voor een baan, wij zijn op onze hoede en houden onze spullen angstvallig in de gaten. Het is geen fijn gevoel, ik merk dat ik een stuk argwanender ben en een stuk minder snel van vertrouwen. En dat terwijl 90% van de Malawianen nog steeds liever honger lijd dan ons, een blanke, iets aan doet. Maar ja, honger en armoede doen veel en angst voor corrupte politie agenten of mannen als Mike kan de meest eerlijke Malawiaan de mond snoeren. Toch even een goede eye-opener.